Cylchgronau Cymru

Chwiliwch trwy dros 450 o deitlau a 1.2 miliwn o dudalennau

FY SIANI Y Geiria.u a'r Gainc gan J. ELLIS WILLIAMS. DOH Bb. Yn yagafn. Cynghaneddion gan E. Lewis ROBERTS. m1 1, :1, 1, :t, d :r n :r d .1, m1 m1 1, :1. l1 :1, l1, :1, se, .r d .1, P m1 m1 1, :1, 1, :r d .t, :1, t, :r d .l1 m d .l1 m1 .n, 1, :1, 1, m1 1, .s1 :f, n, .r d .1, m1 Daeth et o'n am ser i droi'r cloc, Fy Siani Fy Siani: Fe r 1, :1, 1, :t, d :r n .r d .r m m .r :d n, :n, 1, :si .f, m1 :s, s, .s1 s, .s, p .d,t, 1, .se, :1, d :d d :r d :t, d .t1 d. t1 .r s m .d d .r :m 1, :s, f, :r, 1, :s, d .s1 m1 .s1 .1, d .t, :1, ddaw yr haf a'r heul wen toe, Fy Siani: Fy Siani: Mae rhyw dinc r .d :t, d .t, :1, t, .t1 d .t, :1, r A :t, d .t, :1, se, .1, :t, 1, :1, se, .se1 1, se, :1, 1, :m1 l1 .s1 :fe, r :f m :re m .m m :m f .m :m r :r t, .1, :se, 1, .s, :f, n, m1 1, .t, :d .t, 1, :s, fe, :r, new ydd hyd yn oed Yng nghlewc y fràn ym mrig y Y chwe phennill cyntaf yn unig. O I t, m1 1, :t, d :r m :r .m f .n ri .1, s, m1 1, :t, d :r m :r .m f .m d .1, r .m 1, :t, d :r m :f .m r .m m .d 8, m1, 1, :t, d :r m :f .m r .m 1, .1, coed Yn gwadd ei chym ar ddod i'r oed, Fy Siani. Ar gyfair yr 8fed llinell yn y pennill diwethaf. .n, 1, :t, d :r m .m f .m m .1 .m1 1, :t, d :r n :r .m f .m d .1, m1 1, :t, d :r n :f .m r .n m .d: .m1, 1, :t, d :r n :f .m r .m 1, .1, Yr ast fach or au yd wyt ti Fy Siani. A'r adeg yma mae pob bardd, Wrth orwedd weithiau yn yr allt Fy Siani, Fy Siani, Yn meddwl am ryw eilun hardd, A'm llaw yn chwarae gyda'th wallt, Fy Siani — Fy Siani, Rhyw Forfudd ddu neu Olwen lân Daw hiraeth trwm fel sydyn wynt Rydd galon drom y bardd ar dân I'm cipio ar wylofus hynt Mi ganaf innau bwt o gan I gofio'r hen nosweithiau gynt, I Siani. Fy Siani. Nid ti yw'r gyntaf gerais i, 'Roedd eraill yn fwy pert na thi, Fy Siani Fy Siani Waeth imi heb dy dwyllo di, Ond ni bu neb mwy triw i mi, Fy Siani; Fy Siani Fe'm gwelwyd i yn mynd am dro Ni ffromodd dim dy natur lefn, Yn hwyr y nos ar hyd y fro Ni'th glywyd byth yn dweud y drefn, Â llawer eraill yn eu tro, Na chario straeon yn fy nghefn, Fy Siani. Fy Siani. Mi allaf ddweud y gwir heb gêl Ac er mai ifanc iawn wyt ti, Wrth Siani; Fy Siani Mi wn na ddigiaf, doed a ddêl, Ac oedran mawr cydrhyngom ni, Fy Siani Fy Siani 'Rwyt ti'n rhy ddoeth, fy nghariad faoh, Ni fedd y ddaear gron i gyd I ddisgwyl i neb byw ac iach Ddau gariad sydd fwy gwyn eu byd, Grwydro'r nos ei hunan bach, Cans o bob gast a fegais i, Fy Siani. Yr ast fach orau ydwyt ti, Fy Siani. Cymru o Ben Carn Fadryn-Parhad Prin y ceir bro lawnach o weddillion Derwyddol, meini hirion, cromlechau, gwers- yllau, cytiau Gwyddelod, a ffyrdd hynafol, nag ardal Llanbedrog. Yn ymyl y pentre, yng nghanol y coed tewfrig acw, y mae plasty hardd y diweddar Ddr. Gwenogfryn Evans, y llenor dysgedig. Un peth sydd yn nodedig am wlad Llyn, yw nifer ei phlasdai hynafol, megis Plas Bodeuan, Bodfel, Pen- prys, Bodegroes, Pen-y-berth, Castell March, Nanhoron, Carreg Plas, Bodgadle, Wern Fawr, Cefndeuddwr, Gelli Wig, Rhyllech, Cefhllanfair, a'r mwyafrif ohonynt yn gysylltiedig â hanes Cymru. Dacw gwmwd Eifionydd. Draw acw, dacw Bwllheli, a'i res tai coch- ion ar fin y môr-prifddinas Llŷn, I'r gogledd o'r dre dacw gwmwd Eifionydd, gwlad, fel y gwelir, sydd yn weddol wastad, ac yn cael ei hamddiffyn megis gan Garn Bentyrch, Y Gyrn Goch, Y Graig Las, yr Hebog, a Moel y Gest. Gogoniant Eifion- ydd, fel y gwyddys, yw ei beirdd. Er i Eifionydd fagu rhyfelwyr enwog, megis Syr Hywel y Fwyall, a Syr John Owen o'r Clenenau, ni fagodd unrhyw gwmwd yng Nghymru dorf mor luosog o feirdd mawrion ag Eifionydd, a pheth amlwg iawn yn y beirdd hyn oedd purdeb eu barddoniaeth. Yn y cwmwd acw, fel y cofiwch, y ganwyd y Seraff bregethwr John Elias o Fôn. Dacw eto ardal Llangybi a'r Ynys, bro Robert ap Gwilym Ddu, awdur yr emyn, Mae'r gwaed a redodd ar y Groes." Dewi Wyn, o'r Gaerwen, hefyd. Rhos Lan a Uanystumdwy. Bro Eben Fardd anfarwol eto. ASiônWyn o Eifion, bardd fu'n orweiddiog am 25 mlynedd. Un arall o feirdd Eifionydd oedd Pedr Fardd, awdur yr emyn adnabyddus, Cysegrwn flaenffrwyth dyddiau'n hoes." Dyna Nicander hefyd o'r un cylch, bardd a llenor a ddringodd i glod ac anrhydedd ym myd addysg er gwaethaf tlodi ac anfantais- ion. Dyma ardal Chwilog a mangre Myrddin Fardd, llenor, bardd, a hynafiaethydd da. Yn ardal Llanarmon acw y mae'r Plas Du, Ile ganwyd John Owen y bardd Lladinaidd, a'r Esgob Evans o Fangor. Heb fod ymhell o'r Plas Du y ganwyd y Parch. Richard Jones o'r Wern. Yn nes i'r môr gwelwn ardal Llanystumdwy, lle'r oedd Owen Gruffydd y prydydd yn byw. Dyna ardal Rhos Lan hefyd, ardal â'i henw yn gysylltiedig â Robert Jones. Lle o'r enw Suntur," yn y fro hon, oedd ei fan enedigol. Yn nes i Gaernarfon eto y mae'r Pant Glas, acw yng ngysgod y Graig Las a hefyd Garn Dolbenmaen. Yma y mae Cefn y Fan, neu ar lafar gwlad, Ystum Cegid, lle'r oedd Owain Gwynedd yn byw. Dacw Clenenau eto yn agos ato, ychydig yn nes i Foel Hebog, a chartre Syr John Owen, yr ymladdwr dewr yn amser Cromwel. Bu Syr Wílliam Morris, a drodd y fantol o blaid Charles II, yn byw yno hefyd. Yn agos i'r lle hwn y mae Gesail Gyfarch, lle a losgwyd gan Owain Glyn Dŵr. Bu'r Esgob Humphreys yn byw yma hefyd. Yn (I dµdalen 118.)